Emirgan semtinin adı üç ana evreden geçerek günümüze ulaşmıştır:
- İsim kaynağı: Emir Güne Han (Emirgüneoğlu)
Semtin adı, 1635 yılında Safevi valisi Emir Güne Han’a (ya da yaygın kayıtlarda geçen şekliyle “Emirgüneoğlu”) dayanır. IV. Murad’ın Revan Seferi sırasında kaleyi çatışma olmadan teslim eden bu İranlı prens, İstanbul’a getirildikten sonra Yusuf Paşa unvanıyla anılmış ve himayesine 50 hektarlık ormanlık alan (bugünkü Emirgan Korusu) verilmiştir. Bu bölge “Emirgüne Bahçesi” olarak anılmaya başlamıştır. - “Emirgüneoğlu → Emirgün / Mirgün” evrimi
Halk arasında “Emirgüneoğlu” zamanla kısalarak önce Emirgün, bölgesel ağızda da Mirgün biçimine dönüşmüştür. Osmanlı vakanüvisleri ve yerel halk bu kısaltmayı uzun süre kullanmış; semt kayıtlarında ve günlük konuşmada Mirgün adı yaygınlaşmıştır. - Cumhuriyet Dönemi’nde kısa süreli isim değişiklikleri (1933–1934)
- 1933–1934 yıllarında Sarıyer Belediyesi’nin düzenlemesine göre Emirgan ile yakınındaki Boyacıköy birleştirilerek resmî olarak Uluköy adı verildi.
- Bu yeni ad halk tarafından benimsenmeyince kısa süre sonra geri adım atıldı ve Mirgün (Emirgün) adı tekrar kullanıldı.
- Nihayet “Emircan” veya “Emirgan” şekilleri yaygınlaştı ve günümüzdeki standart Emirgan ismi resmîleştirildi.
Zaman çizelgesi
- 1635: IV. Murad, Revan Seferi’ni çatışmasız kazanan Emir Güne Han’a bölgeyi (Emirgüne Bahçesi) armağan eder.
- 17.–19. yüzyıllar: Halk arasında “Emirgüneoğlu” → “Emirgün” / “Mirgün” olarak anılır.
- 1933–1934: Geçici olarak “Uluköy” adı kullanılır; ardından tekrar Mirgün’e dönülür ve nihayet “Emirgan” biçimi kalıcılaşır.
Dolayısıyla semtin “Mirgün” olarak anılmasının temel sebebi, asıl ismin Emirgüneoğlu’ndan halk arasında yapılan fonetik kısaltma ve telaffuzdan kaynaklanmaktadır. Bu isim kullanımı 20. yüzyılın başlarına kadar sürmüş, 1930’lu belediye düzenlemeleriyle kısa süreli deneylerin ardından günümüzdeki Emirgan adında karar kılınmıştır.
Kaynaklar:
https://en.wikipedia.org/wiki/Emirgan?utm_source=chatgpt.com
https://istanbulansiklopedisi.org/handle/rek/9901?utm_source=chatgpt.com